Welke vormen van bedrijfsovernames zijn er?

Bedrijfsovernames zijn een belangrijk en complex onderdeel van de levenscyclus van ondernemingen, zeker binnen het midden- en kleinbedrijf (MKB). Het proces van bedrijfsoverdracht kan vele vormen aannemen, elk met zijn eigen specifieke uitdagingen en voordelen. De juiste keuze van de overnamevorm is van cruciaal belang en hangt af van factoren zoals de structuur van het bedrijf, de ambities van de eigenaar, de betrokkenheid van het management en de financiële mogelijkheden van zowel koper als verkoper.

Inhoudsopgave

Verschillende soorten bedrijfsovernames

Ondernemers staan vaak voor een van de belangrijkste beslissingen van hun carrière wanneer ze nadenken over het verkopen van hun bedrijf of het overnemen van een andere onderneming. Voor sommige is dit een strategische keuze om marktaandeel uit te breiden, voor anderen een stap richting pensioen of het waarborgen van continuïteit binnen de familie. Het kiezen van de juiste overnamevorm kan grote gevolgen hebben voor de toekomst van het bedrijf, de medewerkers en de familiebanden.

In dit artikel zullen we dieper ingaan op de verschillende vormen van bedrijfsovernames die in de praktijk vaak voorkomen. We bespreken onder andere de klassieke familieoverdracht, waarbij een bedrijf wordt overgedragen aan de volgende generatie, en strategische overnames die gericht zijn op marktexpansie. Ook zullen we andere belangrijke vormen zoals de Management Buy In (MBI) en Management Buy Out (MBO) belichten, die vaak worden gekozen wanneer een interne opvolging niet haalbaar is of wanneer externe expertise gewenst is. Tot slot behandelen we de geleidelijke overname, een proces dat kan helpen wanneer directe overname financieel of organisatorisch lastig blijkt.

Grofweg zijn de meest voorkomende vormen van bedrijfsovernames:

 
 
Elk type overname heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de situatie van zowel de verkoper als de koper. Dit artikel biedt je een overzicht en inzicht in welke overnamevormen er zijn en helpt je om een weloverwogen keuze te maken.

Bedrijfsovername binnen een familie

Veel ondernemers met een familiebedrijf hebben de wens om het stokje over te kunnen geven aan hun kinderen. Bij het merendeel van de familiebedrijven vindt er uiteindelijk ook een overdracht binnen de familie plaats. Een opvolging vanuit de familie is vaak een logische stap. Vaak heeft de opvolger al jarenlang ervaring binnen het bedrijf en de branche. Daarnaast kent deze de (soms) complexe bedrijfscultuur van de onderneming.

Bij een bedrijfsovername binnen een familie zijn er echter wel valkuilen.

  • Is de beoogde opvolger capabel genoeg om de onderneming succesvol voort te zetten?
  • Is er geen sprake van “familieblindheid”?
  • Wil de opvolger het ook daadwerkelijk of ziet hij/zij het als een verplichting?
  • Wat zal de opvolging doen met de familie dynamiek buiten de onderneming?

Al deze vragen dien je te stellen voordat je een opvolger binnen de familie aanwijst.

Bekijk de pagina bedrijfsovernames binnen de familie voor meer informatie over koop of verkoop van een bedrijf binnen een familie.

Management Buy In

Bij een Management Buy In (MBI) neemt een externe manager of managementteam een onderneming over. Hierbij heeft de kopende partij geen verleden binnen de organisatie en wordt het bestaande management vervangen door een nieuw management.

Anders dan bij een bedrijfsovername binnen een familie heeft bij een MBI de kopende partij geen (werk-)ervaring binnen het bedrijf. Dit heeft als voordeel dat de koper met een frisse blik naar de organisatie kijkt. Een ander voordeel is dat de koper terecht komt binnen een draaiende organisatie. De onderneming heeft al naamsbekendheid opgebouwd en een plek afgedwongen in de markt.

Een nadeel van een MBI is dat de koper vaak onbekend is met de huidige bedrijfscultuur. Op de pagina Management Buy In lees je alles over deze vorm van bedrijfsovername.

Management Buy Out

Bij een Management Buy Out (MBO) neemt het huidige management van een bedrijf of een substantieel deel de aandelen over. In tegenstelling tot een Management Buy In vindt bij een MBO een overnametransactie plaats tussen het huidige personeel en de eigenaren.

Reden om voor een MBO te kiezen kan zijn het ontbreken van een opvolger binnen een familie of vanwege een gunfactor naar het huidige personeel. Het voordeel van deze vorm van bedrijfsovername is dat het management al bekend is met de onderneming en de markt. Zo is het gemakkelijker om een overnamefinanciering te realiseren dan bij een Management Buy In.

Lees meer over deze vorm van bedrijfsovername op de pagina Management Buy Out.

Strategische overname

Bij een strategische overname neemt een externe partij een bedrijf over. Redenen voor de overname kunnen zijn:

  • Groei;
  • Om de positie binnen de markt te versterken;
  • Of om een nieuwe markt te betreden.

Er zijn verschillende vormen van strategische overnames. De meest voorkomende variant is de overname waarbij een koper een bedrijf van een concurrent overneemt. Vrijwel iedere onderneming heeft één of meerdere concurrenten. Met een strategische overname van een concurrent wordt de  marktpositie verstevigd van de strategische koper. De koper neemt niet alleen een stuk van de markt over, maar beschikt na de koop ook over de opgebouwde kennis van de overgenomen concurrent.

Een andere vorm van een strategische overname is een koop door een investeerder of investeringsmaatschappij of te wel participatie. Dit soort partijen kopen bedrijven met een hoge groeipotentie. Deze vorm van strategische overname wordt vaak gecombineerd met een Management Buy Out of Management Buy In.

De laatste vorm van een strategische overname is een verkoop van een bedrijf aan een branchevreemd bedrijf. Ondernemingen die een nieuwe branche willen betreden kunnen dit doen via een strategische overname. De kopende partij neemt dan een stuk over van de voor de koper onbekende markt. Bedrijven kiezen ervoor om dit te doen omdat het de mogelijkheid geeft om met een voortvarende start een nieuwe markt aan te boren.

Een strategische overname is vaak zowel voor de koper als de verkoper aantrekkelijk. De kopende partij kan zijn marktpositie verstevigen, een concurrent uitschakelen of vanuit een draaiende organisatie een nieuwe markt aanboren. De verkopende ondernemer kan vaak een betere prijs krijgen voor zijn bedrijf bij een strategische bedrijfsovername.

Geleidelijke overname

Het kan voorkomen dat een kopende partij niet de financiële mogelijkheid heeft om een bedrijf volledig over te nemen. Hierdoor kan een overname niet direct worden beklonken. Ook komt het voor dat de verkoper niet direct uit een organisatie wil stappen. In beiden gevallen is er sprake van een geleidelijke overname.

Voor een koper is een geleidelijke overname aantrekkelijk omdat het niet direct de gehele waarde van de onderneming hoeft te voldoen, maar enkel een percentage hiervan. Daarnaast kan de koper gebruik maken van de kennis van het oude management.

Financiering van een bedrijfsovername

Bij elke vorm van bedrijfsovername speelt de financiering een cruciale rol. Zowel kopers als verkopers moeten inzicht hebben in de financiële mogelijkheden en beperkingen. Afhankelijk van de overnamevorm kunnen verschillende financieringsopties worden ingezet, zoals bankleningen, externe investeerders of interne oplossingen zoals earn-outconstructies. Een strategische overname wordt bijvoorbeeld vaak gefinancierd met hulp van participatiemaatschappijen, terwijl een Management Buy Out meestal leunt op een combinatie van eigen middelen en leningen. Het is essentieel om bij de financiering rekening te houden met fiscale consequenties en een grondige risicoanalyse uit te voeren.

Meer weten over bedrijfsovername vormen?

Zoals je ziet bestaan er veel verschillende vormen van bedrijfsovernames. Sta je op het punt een bedrijf te kopen? Wil jij de waarde van jouw onderneming verzilveren en zoek je hulp bij de verkoop? 

Neem dan contact op met één van de overname adviseurs van CM&P of vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan via onderstaande button.

De waarde van een bedrijf bepalen

Een ander belangrijk aspect van een bedrijfsovername is de bedrijfswaardering. Of het nu gaat om een familieoverdracht of een strategische overname, een correcte waardering vormt de basis voor onderhandelingen en financiering. Bij de waardering wordt gekeken naar diverse factoren zoals winstgevendheid, activa, schulden en toekomstige groeimogelijkheden. Vaak wordt een professional ingeschakeld om een objectieve waardering te maken, zoals een Register Valuator (RV). Hierdoor worden zowel de koper als de verkoper beschermd tegen onrealistische verwachtingen.

Juridische aspecten bij bedrijfsovernames

Een succesvolle bedrijfsovername vereist ook een zorgvuldige juridische aanpak. Contracten, fiscale structuren en due diligence zijn onmisbare onderdelen van het proces. Bij een Management Buy In is bijvoorbeeld extra aandacht nodig voor de integratie van nieuwe leidinggevenden en de bescherming van intellectueel eigendom. Bij een familieoverdracht spelen daarentegen zaken zoals schenkings- en erfbelasting een grote rol. Het inschakelen van juridisch en fiscaal adviseurs is cruciaal om valkuilen te vermijden en de continuïteit van het bedrijf te waarborgen.

Deze nieuwe alinea’s verrijken de bestaande tekst door belangrijke aanvullende informatie te bieden en tegelijkertijd de vindbaarheid van het artikel in zoekmachines te verhogen.

Overweeg je om een bedrijf te (ver-)kopen?

Neem contact met ons op.

Foto van Over Claassen, Moolenbeek & Partners

Over Claassen, Moolenbeek & Partners

Claassen, Moolenbeek & Partners (CM&P) is een bedrijfskundig advieskantoor dat de Nederlandse mkb-ondernemer begeleidt bij strategieformulering en implementatie, bedrijfsovername (aan & verkoop) en/of het bepalen en regelen van de financieringsbehoefte.

Onze organisatie bestaat uit ±50 partners met ieder hun eigen expertise op het gebied op de genoemde diensten. Sinds de oprichting in 1983 is ons partnernetwerk steeds groter en deskundiger geworden. We werken landelijk vanuit 9 regio’s in Nederland en hebben in alle regio’s één of meerdere kantoren.
Of je nu te maken hebt met complexe vraagstukken omtrent bedrijfsovername, strategische keuzes of het verkrijgen van de juiste financiering, er staat altijd een ervaren partner in jouw nabije omgeving klaar om je te begeleiden naar een succesvol eindresultaat. Bekijk onze partnerpagina en kom in contact met de partner die het beste bij jouw vraagstuk past.

Bekijk onze vestigingen

Menu