Ga naar de inhoud
Een bedrijf kopen is een spannende stap in je ondernemersreis. Het biedt kansen op groei, synergie en strategische uitbreiding, maar brengt ook risico’s met zich mee. Een goed voorbereide overname kan leiden tot een succesvolle onderneming, terwijl een overhaaste beslissing kan eindigen in een (financieel) fiasco. In dit blog nemen we je mee door het volledige aankoop proces en vertellen we waar je als ondernemer op moet letten.
Inhoudsopgave
Waarom een bedrijf kopen?
Je bent ondernemer, of je overweegt de stap naar ondernemerschap. Je kunt ervoor kiezen om zelf een bedrijf op te starten, maar een alternatief is het overnemen van een bestaand bedrijf. Er zijn verschillende redenen waarom ondernemers ervoor kiezen om een bestaand bedrijf te kopen in plaats van zelf een onderneming op te bouwen. De meest voorkomende motieven zijn:
- Bestaande klanten en omzet: je koopt een bedrijf met een bewezen businessmodel, klantenbestand en een operationele organisatie.
- Toegang tot personeel en expertise: met de overname haal je ervaren medewerkers in huis die direct inzetbaar zijn.
- Marktuitbreiding: overnames kunnen een manier zijn om nieuwe markten of regio’s te betreden.
- Concurrentievoordeel: door een concurrent over te nemen, versterk je jouw marktpositie en vergroot je het marktaandeel.
Echter, een bedrijf kopen is niet zonder risico’s. Een slechte due diligence, onrealistische verwachtingen of een verkeerde financieringsstructuur kunnen grote financiële gevolgen hebben.
Soorten bedrijfsovernames
Er zijn verschillende manieren om een bedrijf over te nemen. De keuze hangt af van jouw situatie, doelen en de mogelijkheden van de verkoper.
1. Strategische overname
Bij een strategische overname koop je een bedrijf om synergievoordelen te behalen. Dit kan door het overnemen van een concurrent, leverancier of een bedrijf in een complementaire sector.
Voorbeelden van strategische overnames:
- Overname van een concurrent om je marktpositie te versterken.
- Acquisitie van een bedrijf met innovatieve technologie of een uniek product.
- Overname van een onderneming in een andere regio om je klantenkring te vergroten.
2. Management Buy-In (MBI)
Een Management Buy-In vindt plaats wanneer een externe partij een bedrijf overneemt. Dit komt vaak voor bij ondernemers die een bestaand bedrijf willen runnen zonder zelf vanaf nul te beginnen.
3. Management Buy-Out (MBO)
Bij een Management Buy-Out neemt het bestaande management het bedrijf over. Dit is interessant voor medewerkers die al diepgeworteld zijn in de organisatie en de onderneming willen voortzetten.
4. Gedeeltelijke overname
Soms kiest een ondernemer ervoor om slechts een deel van het bedrijf over te nemen, bijvoorbeeld door een meerderheidsaandeel te verwerven. Dit kan een geleidelijke overname mogelijk maken.
TIP: Wil je meer weten over de verschillende soorten bedrijfsovernames? Lees dan dit artikel: welke vormen van bedrijfsovernames zijn er?
Risico’s bij het kopen van een bedrijf
Hoewel een bedrijfsovername veel kansen biedt, zijn er ook risico’s waarmee je rekening moet houden. Een aantal veelvoorkomende valkuilen:
- Te hoge overnameprijs: zonder een goede waardebepaling loop je het risico te veel te betalen. Dit kan de financiële slagkracht van je bedrijf verzwakken.
- Onverwachte schulden: een due diligence kan verborgen schulden aan het licht brengen. Zorg ervoor dat je de financiële verplichtingen van het bedrijf volledig begrijpt.
- Afhankelijkheid van de vorige eigenaar: sommige bedrijven draaien grotendeels op de kennis en het netwerk van de oude eigenaar. Als die vertrekt, kan de omzet dalen.
- Integratieproblemen: wanneer een bedrijf wordt overgenomen, moeten twee bedrijfsculturen samensmelten. Dit kan leiden tot interne weerstand bij medewerkers.
- Klanten en leveranciers kunnen afhaken: klanten en leveranciers zijn soms loyaal aan de oude eigenaar en kunnen na de overname vertrekken.
Door deze risico’s goed te analyseren en in je overnameplan te verwerken, verklein je de kans op tegenvallers.
Het stappenplan bij een bedrijfsovername
Een bedrijfsovername is een complex proces dat een gestructureerde aanpak vereist. Hieronder bespreken we de belangrijkste stappen.
1. Oriëntatiefase: welke onderneming past bij jou?
De eerste stap in het proces is bepalen wat je zoekt in een bedrijf. Belangrijke vragen die je jezelf moet stellen:
- Welke sector spreekt me aan?
- Hoe groot moet het bedrijf zijn?
- Wil ik een bedrijf met een vaste locatie of een hybride onderneming?
- Wat is mijn budget en financieringsmogelijkheid?
Op basis van deze vragen stel je een zoekprofiel op dat helpt bij het selecteren van geschikte bedrijven.
2. Searchfase: op zoek naar bedrijven die te koop staan
Wanneer je weet wat je zoekt, begint de zoektocht. Dit kan via:
- Bedrijfsadviseurs en overnamespecialisten
- Netwerken en brancheverenigingen
- Online platforms voor bedrijfsovernames
Soms zijn interessante bedrijven niet (officieel) te koop, maar staan ze wel open voor gesprekken.
3. Informatiefase: inzicht in de onderneming
Zodra je een geschikt bedrijf hebt gevonden, begint de informatiefase. Hierin analyseer je de onderneming op verschillende vlakken:
- Financiële situatie: hoe gezond is de onderneming? Hoe stabiel is de omzet en winst?
- Juridische structuur: zijn er lopende rechtszaken of contractuele verplichtingen?
- Organisatie en personeel: wie zijn de sleutelfiguren binnen het bedrijf?
- Klantenbestand: is er sprake van klantconcentratie?
Een grondige analyse voorkomt verrassingen en helpt je om een realistisch bod uit te brengen.
4. Waardebepaling: wat is het bedrijf waard?
Een cruciale stap in het proces is de waardebepaling. Er zijn verschillende methoden om een bedrijf te waarderen, zoals:
- Multiple-methode: de waarde wordt gebaseerd op een veelvoud van de winst of EBITDA.
- Discounted Cash Flow (DCF): de toekomstige kasstromen worden contant gemaakt.
- Intrinsic Value-methode: de waarde wordt berekend op basis van activa en schulden.
Een realistische waardebepaling zorgt ervoor dat je niet te veel betaalt.
5. Onderhandelingen en Letter of Intent (LOI)
Op basis van de waardebepaling breng je een bod uit en start het onderhandelingsproces. Wanneer beide partijen het eens zijn over de belangrijkste voorwaarden, wordt dit vastgelegd in een Letter of Intent (LOI).
- Belangrijke onderwerpen in de LOI:
koopprijs en betalingsvoorwaarden - Overdracht van personeel
- Concurrentiebeding en non-concurrentie afspraken
- Eventuele earn-out regeling
6. Due Diligence: diepgaand onderzoek naar de onderneming
Een due diligence-onderzoek is noodzakelijk om verborgen risico’s op te sporen. Hier wordt gekeken naar de financiële, fiscale, juridische en operationele situatie van het bedrijf.
Veelvoorkomende risico’s die tijdens een due diligence aan het licht komen:
- Verborgen schulden of verplichtingen
- Belangrijke klanten die dreigen weg te vallen
- Onduidelijke eigendomsrechten van intellectueel eigendom
7. Financiering van de bedrijfsovername
De meeste ondernemers hebben financiering nodig om een bedrijf te kopen. Enkele veelvoorkomende financieringsbronnen zijn:
- Bankleningen: traditionele bancaire financiering.
- Investeerders: private equity of informal investors.
- Achtergestelde leningen: bijvoorbeeld van de verkoper.
- Earn-out regeling: een deel van de koopprijs is afhankelijk van toekomstige resultaten.
Een solide financieringsplan vergroot de kans op succes.
8. Koopovereenkomst en Closing
Na een succesvolle due diligence wordt de koopovereenkomst opgesteld. Hierin worden alle juridische afspraken vastgelegd. Na ondertekening is de overname definitief en kan de integratie beginnen.
Hoe zorg je voor een soepele integratie na de overname?
Het succesvol afronden van een bedrijfsovername is slechts de eerste stap. Daarna begint de uitdaging: het integreren van het gekochte bedrijf in jouw organisatie. Een gestructureerd integratieproces voorkomt problemen en zorgt ervoor dat je optimaal profiteert van de overname.
- Creëer een duidelijk integratieplan: werk vooraf een gedetailleerd plan uit waarin je de eerste 100 dagen na de overname beschrijft. Hierin leg je vast welke processen, systemen en teams geïntegreerd moeten worden.
- Communiceer open met medewerkers: medewerkers zijn vaak onzeker na een overname. Heldere communicatie over de toekomstplannen en hun rol binnen het bedrijf voorkomt onnodige onrust.
- Bewaak de bedrijfscultuur: een overname kan leiden tot cultuurverschillen. Het is belangrijk om te bepalen welke bedrijfscultuur je wilt behouden en hoe je medewerkers hierin meeneemt.
- Houd klanten en leveranciers betrokken: informeer belangrijke klanten en leveranciers tijdig over de overname. Laat zien dat jij de continuïteit waarborgt en zoek naar kansen om de samenwerking te versterken.
Met een goed doordachte integratieaanpak vergroot je de kans op een succesvolle overname.
Alternatieven voor een bedrijfsovername
Hoewel een bedrijfsovername veel voordelen biedt, zijn er ook alternatieve manieren om je onderneming te laten groeien.
- Organische groei: in plaats van een bedrijf te kopen, kun je investeren in je eigen bedrijf door middel van marketing, productontwikkeling en klantacquisitie.
- Strategische samenwerking: een joint venture of partnership kan synergievoordelen opleveren zonder dat je een volledige overname hoeft te doen.
- Franchisemodel: in plaats van een bedrijf te kopen, kun je overwegen om een franchisevestiging te openen van een succesvol merk.
- Fusie met een ander bedrijf: soms kan het voordeliger zijn om met een ander bedrijf te fuseren in plaats van een overname te doen.
Afhankelijk van je doelen en situatie kan een van deze alternatieven een betere optie zijn dan een volledige bedrijfsovername.
Conclusie: een bedrijf kopen, goed voorbereid aan de slag!
Een bedrijf kopen is een uitdagend maar kansrijk proces. Door strategisch te werk te gaan, een gedegen due diligence uit te voeren en realistisch te onderhandelen, vergroot je de kans op een succesvolle overname.
Ben jij van plan een bedrijf over te nemen? Neem dan contact op met een van onze partners!
Overweeg je om een bedrijf te kopen?
Over Claassen, Moolenbeek & Partners
Claassen, Moolenbeek & Partners (CM&P) is een bedrijfskundig advieskantoor dat de Nederlandse mkb-ondernemer begeleidt bij strategieformulering en implementatie, bedrijfsovername (aan & verkoop) en/of het bepalen en regelen van de financieringsbehoefte.
Onze organisatie bestaat uit ±50 partners met ieder hun eigen expertise op het gebied op de genoemde diensten. Sinds de oprichting in 1983 is ons partnernetwerk steeds groter en deskundiger geworden. We werken landelijk vanuit 9 regio’s in Nederland en hebben in alle regio’s één of meerdere kantoren.
Of je nu te maken hebt met complexe vraagstukken omtrent bedrijfsovername, strategische keuzes of het verkrijgen van de juiste financiering, er staat altijd een ervaren partner in jouw nabije omgeving klaar om je te begeleiden naar een succesvol eindresultaat. Bekijk onze partnerpagina en kom in contact met de partner die het beste bij jouw vraagstuk past.
