Waardebepaling MKB-bedrijf een vak apart.

Een visie op bedrijfswaardering door Ir. J. van Berlo RV *)

Waardebepaling als ondersteuning bij het overnameproces

De overname van een bedrijf gaat altijd gepaard met emoties, zowel aan de verkoopkant als aan de koopkant. De verkoper heeft een bepaalde visie op zijn bedrijf en de koper heeft een bepaalde visie op de toekomstmogelijkheden van het aan te
kopen bedrijf. En beiden vertalen dat in een waarde die zij vanuit hun positie en situatie ervaren. En tussen die verschillende ervaringen speelt zich de prijsvorming af.

Bedrijfswaardering is dus een logisch onderdeel van het proces van bedrijfsoverdracht. Waarderen is per definitie altijd toekomstgericht. De waarde wordt bepaald door het antwoord op de vraag hoeveel de onderneming in de toekomst nog aan geld gaat genereren. Resultaten uit het verleden zijn daarbij geen garantie voor de toekomst, maar geven wel een indicatie voor de toekomst.

Waardebepaling VOF, aandelen BV en NV

Waardebepaling van een bedrijf, VOF of BV, in het MKB vereist een specifieke aanpak vergeleken bij de waardepaling van een NV wordt dagelijks de koers van het aandeel bepaald.  De koers wordt gezien als een indicatie van de prijs die een koper wil betalen voor het toekomstig geld genererend vermogen van het bedrijf.  De koers is dus een indicatie van de waarde, vanuit de markt bekeken.

Afhankelijkheden

Een MKB-bedrijf heeft geen beursnotering waardoor niet simpelweg de koers/winstverhouding toegepast kan worden om de waarde te bepalen. Naast historische gegevens (deze laten het zuivere resultaat zien) spelen afhankelijkheden een grote rol in het duiden van de toekomst. Deze afhankelijkheden vormen in zijn totaliteit een risico op de mate waarin het verleden zich in de toekomst weer manifesteert of op de mate waarin de toekomst zelfs beter wordt dan het verleden.

Waarde bedrijf bepalen

Een voorbeeld is de afhankelijkheid van de ondernemer. Indien de onderneming goed in staat is een eventueel verlies van de ondernemer op te vangen leidt dit tot een lager bedrijfsrisico en een hogere waarde. Zo zijn er diverse dimensies waarop een MKB-bedrijf beoordeeld kan worden. Een waardering maakt deze verschillende dimensies duidelijk en beargumenteert wat hun invloed is op de waarde. Waarderen is een interne en externe analyse van het bedrijf, het doorgronden van de omgeving waarin deze opereert en het beoordelen van de positie van de betreffende onderneming met zijn afhankelijkheden. Al deze zaken liggen namelijk ten grondslag aan de financiële prestaties.

Koopprijs Bedrijf

De koopprijs komt uiteindelijk tot stand doordat koper en verkoper een verschillende visie hebben op de waarde die het voor hen oplevert. Waarde en prijs zijn dus verschillend, maar hoe beter de visie is onderbouwd en geloofwaardig is, des te beter het is voor de prijsvorming.

De koopprijs is dus niet enkel het gevolg van vraag en aanbod. Ten aanzien van het aanbod dient gefundeerd te worden aangegeven wat de sterke punten zijn en wat de waardebepalende factoren en de onderscheidende kenmerken van het bedrijf zijn. Naast de waardering bepaalt de koper ook zijn eigen mogelijkheden met betrekking tot de financierbaarheid. Dat geldt zowel voor zijn eigen positie, de mogelijkheid tot inbreng van eigen vermogen, als voor de algemene normen van financierbaarheid.

Overnameconstructie

De verkoper heeft doorgaans meer informatie en kennis van de totale onderneming (klanten, leveranciers, personeel, producten, et cetera) dan de koper. Door dit verschil in inzicht kan de koper meer risico zien dan de verkoper. Dit verschil kan juist worden opgevangen door de prijs of door het inkleden van een overnameconstructie, waardoor de bedrijfsrisico’s evenredig verdeeld worden tussen koper en verkoper. Om deze overnameconstructie in te kunnen kleden is een juiste bedrijfswaardering van belang. Niet enkel om de waarde te berekenen, maar in eerste instantie om inzicht te krijgen in de organisatie en de bijbehorende processen. Dat vergt een onafhankelijke benadering en kennis, ervaring en expertise om met de kandidaat-koper onderhandelingen te voeren op een constructief niveau.

Analyse Waardebepaling

Zonder een grondige analyse weet de ondernemer niet waar hij het over heeft en kan hij zich geen beeld vormen van de consequenties van de onderhandelingen en de gemaakte afspraken. De koper kan daarbij de aangeleverde informatie ook beter duiden in termen van zijn eigen risico’s. Een dergelijke analyse zorgt voor meer transparantie ten aanzien van de risico’s, een efficiëntere bedrijfsoverdracht en een reële en verantwoorde transactie met twee tevreden partijen.

* Een Register Valuator of RV is een financieel deskundige die gespecialiseerd is in de bepaling van de waarde van een onderneming. Een RV heeft door het volgen van een gespecialiseerde postdoctorale opleiding business valuation de kennis en expertise opgebouwd om een onderneming te waarderen en om de meest complexe waarderingsvraagstukken uit te voeren.
Ir. Jules van Berlo is Partner bij Claassen, Moolenbeek & Partners.