Ga naar de inhoud
Bedrijfsovernames kunnen een strategie zijn voor bedrijven om te groeien, hun marktpositie te versterken en nieuwe kansen te benutten. Echter, het financieren van een bedrijfsovername kan een complexe en uitdagende taak zijn. In dit artikel zullen we verschillende aspecten van het financieren van een bedrijfsovername verkennen. We kijken naar de stappen die nodig zijn om de overname te plannen, financieringsopties te onderzoeken en behandelen enkele belangrijke overwegingen.
Stap 1: grondig vooronderzoek
Een succesvolle bedrijfsovername begint met grondige aanpak. Voordat je de financieringsopties gaat bekijken, is het verstandig om het doelbedrijf goed te leren kennen en de strategische redenen voor de overname te onderzoeken. In het vooronderzoek leg je alles ook overzichtelijk vast. Dat heb je nodig om de haalbaarheid te bepalen, risico’s in te schatten, een eventuele bieding voor te bereiden en helpt als je daadwerkelijk op zoek gaat naar financiering.
Doelstellingen en strategie
Bepaal duidelijk jouw doelstellingen en economische argumenten voor de overname. Wil je hiermee je marktaandeel vergroten, nieuwe producten of diensten toevoegen of andere strategische doelen bereiken? Het definiëren van je doelen helpt je bij het selecteren van het juiste doelbedrijf en het vinden van de beste financieringsstructuur.
Stap 2: de waardebepaling
Het bepalen van de waarde van het doelbedrijf is een cruciale stap. De koopprijs moet binnen een acceptabele tijd terug te verdienen zijn. Dit is essentieel voor het kunnen financieren van een bedrijfsovername. Er zijn verschillende methoden om de waarde van een bedrijf te berekenen, waaronder:
Financiële Analyse
Een financiële analyse van het doelbedrijf omvat het vooronderzoek van de winst- en verliesrekening, de balans en de kasstroomoverzichten. Je begint met de huidige situatie en je beoordeelt de historische financiële prestaties. Vervolgens kijk je naar de toekomst en financiële projecties. Hieruit kun je veel leren, maar ook goed om de verschillen (stijging/daling kosten) tussen de verschillende jaren te ontdekken.
Marktanalyse
Een marktanalyse houdt in dat je de branche, markt, industrie en concurrentie beoordeelt. Zorg dat je de groeivooruitzichten, het marktaandeel en de positie van het doelbedrijf in de markt goed begrijpt. Een bedrijf dat opereert in een snelgroeiende sector heeft doorgaans een andere waarde dan een vergelijkbaar bedrijf in een verzadigde markt. Verder breng je de sterke en zwakke punten van het doelbedrijf in kaart.
Activa en Passiva
Een andere analyse die bij een waardebepaling plaatsvindt, is gericht op de activa en passiva van het doelbedrijf. Activa zijn de bezittingen van het bedrijf en de passiva zijn de schulden en financieringsmiddelen. Dit omvat bijvoorbeeld het waarderen/taxeren van fysieke activa, zoals onroerend goed (het pand), machines, vervoersmiddelen en inventaris. Maar ook het analyseren van verplichtingen zoals leningen, eventuele aandeelhouders en openstaande schulden.
Due diligence
Voer een due diligence uit op het doelbedrijf. Tijdens het due diligence-onderzoek wordt de onderneming of ondernemer/bestuur zorgvuldig geanalyseerd op economisch, juridisch, fiscaal en financieel gebied. Dit omvat bijvoorbeeld het onderzoeken van financiële overzichten, activa, verplichtingen, klanten, leveranciers, werknemers en juridische kwesties. Het grondig begrijpen van de risico’s en kansen is essentieel voor het beoordelen van de waarde en het beperken van onverwachte verrassingen na de overname. Het financieren van een bedrijfsovername met externe gelden wordt niet zomaar gegund. Laat dus zien dat je gedegen onderzoek hebt gedaan en verklein de risico’s voor de geldverstrekker zoveel mogelijk.
Stap 3: de financieringsopties
Zodra je een duidelijk beeld hebt van de markt en de waarde van het doelbedrijf, is het tijd om de financieringsopties te verkennen. De keuze van financiering hangt onder andere af van je eigen financiële positie, de omvang van de overname en jouw risicobereidheid. We zetten een paar veelvoorkomende financieringsopties op een rij:
Gebruik van eigen middelen
De eigen middelen verwijzen naar het geld dat je zelf investeert in de overname. Dit kan uit persoonlijke spaargelden komen of uit de vrije kasstroom uit eerdere bedrijfswinsten. Het voordeel van eigen inbreng is dat er geen rentelasten en aflossingsverplichtingen zijn. Aan de andere kant vereist dit aanzienlijke financiële middelen en dat moet je maar kunnen opbrengen natuurlijk. Daarnaast levert een gezonde mix van eigen inbreng en financiering een hefboomeffect.
Een bancaire of hypothecaire lening
In dit geval ga je naar (hypotheek)bank om te zien of zij je overname willen financieren. Tegenwoordig is dit niet zo vanzelfsprekend meer. Net zoals bij het aantrekken van andere vormen van externe financiering, moet je erg goed voorbereid zijn en hen kunnen overtuigen van je plannen. Je behoudt hiermee je liquiditeit (ten opzichte van het investeren met eigen middelen), maar het brengt wel (hoge) rentelasten en aflossingsverplichtingen met zich mee. Ook wordt een dergelijke lening of krediet vaak jaarlijks herzien, wat steeds de nodige administratieve en fysieke rompslomp met zich meebrengt.
Vendor Financiering
Vendor financiering houdt in dat de verkoper van het doelbedrijf de koper deels financiert. Dit kan gunstig zijn voor de koper, omdat het de financieringslast verlicht. De verkoper kan bijvoorbeeld een deel van de koopsom over een bepaalde periode financieren. Of in een vorm dat een deel van de koopsom afhankelijk wordt gemaakt van het toekomstige rendement: een zogenaamde earn-out regeling. Dit vraagt van de verkoper het vertrouwen in de koper en het succes na overname. In dit geval is het wel zeer belangrijk om alle afspraken en verplichtingen goed op papier te zetten. Zorg ervoor dat de verwachtingen van beide partijen helemaal helder zijn en laat alles officieel vastleggen.
Externe financiering door aandeelhouders – Sharefunding
Een andere mogelijkheid is het aantrekken van financiering door middel van aandeelhouders. Deze investeerders verstrekken kapitaal in ruil voor een deel van het aandeel in het bedrijf, ofwel in ruil voor een stukje eigendom. Dit kan een optie zijn voor grootschalige overnames waarmee veel geld gepaard gaat. Er wordt dan geen rente betaald over het geleende geld, maar er wordt dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Dividend is afhankelijk van de omzet of winst en rente staat vast. Dit kan dus een voordeel zijn als het een periode even wat minder gaat. Er zijn verschillende soorten aandelen die je kunt aanbieden. Gewone aandelen zonder stemrecht of bijvoorbeeld preferente aandelen waarbij het dividend wordt uitgekeerd vóórdat dividend aan gewone aandeelhouders wordt uitgekeerd, of aandelen met (extra) stemrecht waarbij de aandeelhouders dus daadwerkelijk meebeslissen binnen het bedrijf.
Stap 4: risico’s en overwegingen bij het financieren van een bedrijfsovername
Bij het financieren van een bedrijfsovername zijn er belangrijke parameters, risico’s en overwegingen waar rekening mee moet worden gehouden. Vaak gaat het niet alleen om de overnamekosten, maar komen er ook nog andere kostenposten bij kijken. Denk bijvoorbeeld aan:
Integratiekosten
Het integreren van het overgenomen bedrijf in jouw bestaande operatie(s) kan kostbaar zijn. Het vereist tijd, communicatie en middelen om systemen, processen en personeel naadloos samen te voegen. Zorg ervoor dat je deze kosten opneemt in de financiële planning. Zo kom je niet achteraf voor verrassingen te staan.
Cultuur
Het meest onderbelichte onderdeel bij overnames is vaak de cultuurverschillen die er zijn. Soms groot of klein, maar ze zullen er zijn. Om een overname succesvol te laten slagen moet hiervoor aandacht zijn en is een goede communicatie nodig.
Schuldenlast
Als je de overname financiert met extern kapitaal, moet je rekening houden met de schuldenlast. Hoge schulden kunnen de financiële stabiliteit van je bedrijf in gevaar brengen. Zorg dat je, door middel van al het vooronderzoek en het kiezen van de juiste vorm van financiering, precies weet wat deze schuldenlast voor je gaat betekenen en hoe je dat kunt opvangen zodat het bedrijf toch liquide blijft.
Markt- en sectorrisico’s
De markt- en sectorrisico’s kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor het overgenomen bedrijf. Vandaar dat een goede en realistische marktanalyse zo belangrijk is. Vooral als je een nieuwe markt gaat aanboren met de bedrijfsovername moet je zoveel mogelijk kennis hebben over die markt. Maar ook moet je bereid zijn om die kennis continue up-to-date te houden. Zo kun je snel inspelen op eventuele veranderingen.
Wij helpen regelmatig ondernemers bij overnames en het financieren van een bedrijfsovername. Wij weten wat erbij komt kijken en waar jij als ondernemer het beste mee geholpen bent. Neem gerust eens contact op om te zien wat we voor jou kunnen betekenen.
Over de auteur
drs. ing. Bart Lemmen RAB
Bart Lemmen is ervaren in het samenbrengen van mensen binnen een onderneming. Heb je interesse in wat hij voor jou kan betekenen en wil je een vrijblijvend gesprek? Neem dan contact met hem op via 06-31045337 of mail.
